Systemy CMS

Zarządzanie stroną internetową nie wymaga wiedzy programisty czy władania językami programowania. Wystarczą podstawowe umiejętności obsługi komputera, login oraz hasło. Czym jest system CMS i jakie są jego rodzaje?

Co to jest CMS?

Skrót CMS pochodzi od angielskich słów Content Management System, oznaczających system zarządzania treścią w witrynie. Jest to oprogramowanie, które pozwala na publikację treści na stronie, zarządzanie sposobem ich przedstawiania, a także obsługę formularzy, modułów i wiele innych. Dzięki systemom CMS właściciel strony WWW może zarządzać nią na bieżąco, bez konieczności nauki języków programowania.

Choć w teorii da się kierować stroną internetową bez dostępu do CMS, w praktyce dokonanie jakichkolwiek zmian będzie niezwykle czasochłonne i utrudnione. Panel CMS jest prosty w obsłudze, a posługiwanie nim jest dość intuicyjne, nawet dla komputerowego laika. Wystarczy jedynie podstawowa umiejętność z zakresu obsługi edytorów tekstu.

Typy, rodzaje CMS

Można wyróżnić trzy typy systemów CMS: Open Source, autorski i licencjonowany CMS. Pierwsza opcja to systemy CMS udostępniane użytkownikom na podstawie bezpłatnej licencji. Są łatwo dostępne, a ich obsługę ułatwiają wtyczki – dodatki, które otwierają przed użytkownikiem nowe funkcjonalności. To sprawia, że cieszą się ogromną popularnością zarówno wśród początkujących twórców stron, jak i wśród wielu agencji SEO, które często wykorzystują systemy CMS Open Source do tworzenia stron zapleczowych.

Licencjonowany CMS to rozwiązanie podobne do Open Source, opierające się na gotowych skryptach. W przeciwieństwie do pierwszej opcji, za możliwość korzystania z tych systemów należy zapłacić twórcy, wykupując od niego licencję do programu. Zapewnia to większe bezpieczeństwo podczas korzystania z systemu, a często także wsparcie techniczne autora.

Ostatnią opcją jest dedykowany system CMS, czyli rozwiązanie zaprogramowane przez zewnętrzną firmę, z uwzględnieniem wszystkich potrzeb, przygotowane specjalnie dla konkretnego klienta. Autorski CMS właściwie nie posiada żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o funkcje i możliwości. Mimo że jego koszt jest wyższy, niż rozwiązań Open Source czy licencjonowanych, charakteryzuje się indywidualną strukturą oraz większym bezpieczeństwem i pewniejszą ochroną przed atakami hakerskimi.

Najpopularniejsze systemy CMS Open Source

Na rynku jest spory wybór, jeśli chodzi o bezpłatne systemy zarządzania treścią. Najbardziej popularną opcją, zarówno w Polsce, jak i na świecie, jest oczywiście WordPress. Drugie miejsce w rankingu popularności zajmuje Joomla!, a trzeci w kolejności jest Drupal.

WordPress

Pierwotnie przeznaczony do obsługi blogów internetowych, szybko zyskał sławę jako narzędzie do tworzenia większych serwisów. Duży wybór szablonów i dostępność wtyczek, które umożliwiają wdrożenie różnych rozwiązań, sprawiają, że ten CMS cieszy się dużym zainteresowaniem. Jednocześnie ilość dodatków jest jedną z największych wad WordPressa – zbyt wiele pluginów i aplikacji wydłuża czas ładowania się strony internetowej, a jednocześnie ich brak często uniemożliwia sprawne funkcjonowanie.

Popularność WordPressa wiąże się niestety ze zwiększoną podatnością na ataki hakerskie z użyciem sprofilowanych narzędzi, utworzonych z myślą o pokonaniu zabezpieczeń w tym konkretnym systemie CMS. Kolejną niedogodnością WordPressa są ograniczenia, które nie pozwalają na tworzenie bardziej rozbudowanych i skomplikowanych witryn internetowych. To sprawia, że CMS jest wykorzystywany głównie do niewielkich projektów i serwisów blogowych.

Joomla!

Obok WordPressa, Joomla! jest drugim najpopularniejszym systemem zarządzania treścią. Jego obsługa jest nieco trudniejsza niż w przypadku WordPressa, jednak wciąż nie wymaga ona umiejętności z zakresu programowania. Podstawowa wersja Joomli nie pozwala na tworzenie bardziej zaawansowanych stron internetowych, a stworzenie niestandardowe witryny wymaga korzystania z dodatków. Niestety, nawet zainstalowanie wszystkich nie zagwarantuje niektórych funkcjonalności.

Ogromną zaletą jest dobra optymalizacja pod kątem wyszukiwarek, a także kompleksowy system nawigacji, który pozwala na łatwe zarządzanie serwisem, bez względu na liczebność podstron. Podobnie jak w przypadku WordPressa i każdego powszechnie dostępnego CMS Open Source, użytkownicy Joomli narażeni są na ryzyko ataków hakerskich, ponieważ zabezpieczenia systemu są powszechnie dostępne i dużo łatwiej je obejść. Problemem może być także wyższy koszt rozbudowy niektórych funkcji platformy – mniejsza ilość wtyczek i konieczność opłacenia niektórych z nich, a także niezgodność pomiędzy platformą a dodatkami, mogą narazić właściciela na dodatkowe koszty związane z pomocą programisty.

Drupal

Prawdopodobnie jest to najbardziej zaawansowany CMS dostępny na zasadach Open Source. Niestety, przez rozbudowane funkcjonalności nie jest on równie intuicyjny co WordPress czy Joomla. Gorsza jest także płynność działania oraz wydajność, co widać przede wszystkim przy stronach z dużym ruchem, gdzie gołym okiem można zauważyć obciążenie serwera. To przekłada się na zadowolenie użytkowników oraz wyniki Google, dlatego często wymaga skorzystania z dodatków przyspieszających działanie skryptu.

Drupal w wersji podstawowej, bez instalacji wtyczek, posiada szeroki zakres możliwości, w związku z czym znacznie lepiej sprawdzi się przy prowadzeniu bardziej rozbudowanych stron niż jego poprzednicy. Z jego pomocą można zarządzać układem elementów graficznych bez ingerencji w kod.

Platforma jest bardzo elastyczna i podatna na modyfikacje, niestety nie nadaje się dla osób początkujących. Przy instalacji i użytkowaniu wymaga posiadania nieco technicznej wiedzy i znajomości choćby podstaw języka PHP, CSS czy HTML. Osoby zupełnie niezaznajomione z tym tematem szybko pogubią się w zawiłościach systemu.

Dedykowany CMS – popularne mity

Autorski system zarządzania treścią to rozwiązanie stworzone przez agencję lub developera na potrzeby konkretnego klienta. CMS jest modyfikowany w taki sposób, by w całości odpowiadać na potrzeby jego użytkownika. W przeciwieństwie do bezpłatnych rozwiązań typu Open Source tu nie ma praktycznie żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o dobór funkcjonalności. To sprawia, że dedykowane systemy CMS doskonale nadadzą się dla osób, którym zależy na tworzeniu rozbudowanych serwisów pełnych zaawansowanych funkcji.

Wokół autorskich CMS narosło jednak sporo mitów. Pytając specjalistów od marketingu o zdanie na temat dedykowanych rozwiązań, niemal zawsze usłyszy się pełne obaw stwierdzenia. Jednym z częściej powtarzanych argumentów jest znacznie wyższy koszt takiej spersonalizowanej opcji.

Jeśli nie ma się żadnych większych wymagań co do stabilności działania serwisu, wystarczy wykorzystać darmowego WordPressa i zainstalować kilka wtyczek. Niestety, tak zaimplementowana strona nie zawsze spełni oczekiwania użytkownika, a modyfikacje mogą kosztować sporo czasu i pieniędzy. Różnice w cenie są widoczne przy niewielkich witrynach. Im bardziej rozbudowany serwis, tym większe koszty modyfikacji „gotowca”, a co za tym idzie – mniejsza różnica cenowa.

Często pojawia się również dość absurdalny argument o mniejszym bezpieczeństwie autorskich systemów CMS w stosunku do serwisów opartych o WordPressa. Niektórzy twierdzą, że zabezpieczenia autorskie nie są równie zaawansowane co w przypadku gotowych rozwiązań.

Prawda jednak jest zgoła inna – dedykowany system zarządzania treścią jest w znacznie mniejszym stopniu narażony na działania hakerów, ponieważ nie mają oni możliwości poznania platformy od podszewki. Do tego, w przeciwieństwie do systemów Open Source, autorski CMS nie posiada wtyczek, które są głównym źródłem ataków hakerskich.

Autorskie systemy CMS – zalety i wady

Nie ma wątpliwości, że do bardziej rozbudowanych stron internetowych, zawierających niestandardowe elementy, dedykowany system zarządzania treścią będzie najlepszym rozwiązaniem. W takich przypadkach korzystanie z gotowych systemów CMS może być znacznie utrudnione, a czasem wręcz niemożliwe, ze względu na pewne bariery. Dedykowane rozwiązanie daje całkowitą dowolność, brak ograniczeń oraz elastyczność w realizacji wszelkich potrzeb. Wszystko jest dosłownie „szyte na miarę” pod konkretnego klienta oraz jego wymagania, dlatego niemal każdy pomysł może zostać wdrożony w krótkim czasie.

Z tym aspektem wiąże się jeszcze jedna bardzo istotna korzyść – wsparcie twórcy na każdym kroku podczas korzystania z CMS. W zależności od rodzaju umowy z autorem systemu można liczyć na wsparcie w pełnym lub okrojonym zakresie. Każdorazowo za to oferowane są szkolenia z obsługi systemu, szczegółowe instrukcje powdrożeniowe oraz dokumentacja związana z całym przedsięwzięciem.

Zupełnie inaczej jest w przypadku gotowych rozwiązań open source, gdzie użytkownik zmuszony jest samodzielnie znaleźć odpowiedź na nurtujące go pytania, przeczesując fora i szukając wsparcia w sieci, wśród innych internautów. Wówczas niezbędny jest czas oraz doświadczenie i wiedza, jak korzystać z danego narzędzia. Autorskie CMS-y przeważnie są prostsze w obsłudze i mają bardziej przejrzysty design, przez co bardziej nadadzą się dla laika.

Są jednak również minusy dedykowanych systemów zarządzania treścią. Przeważnie łączy się to z nieco dłuższym czasem wdrożenia oraz wyższym kosztem niż w przypadku opcji open source. Niezbyt opłacalne jest również wykorzystywanie autorskich rozwiązań do niewielkich projektów, takich jak strony-wizytówki, które nie potrzebują zaawansowanych opcji. W takim wypadku wystarczającą opcją będzie gotowy system zarządzania treścią – bez konieczności inwestowania w dedykowany CMS.

Największe obawy budzi jeden argument przeciwko autorskim rozwiązaniom – związanie z twórcą systemu na dobre i na złe. Z tym wiążą się dwie niedogodności – ewentualne nieprzewidziane problemy, gdy wybierze się agencję bez wcześniejszego sprawdzenia jej kompetencji oraz konieczność szukania wykonawcy, który podejmie się pracy na dedykowanym narzędziu. Obydwie te wady można zminimalizować, przykładając się odpowiednio do wyboru twórcy systemu CMS.